Pernahkah anda tertanya-tanya apa itu glasier? Glasier ialah jisim ais besar yang terbentuk daripada salji yang termampat selama beribu-ribu tahun. Ia biasanya ditemui di kawasan pergunungan tinggi atau di kutub, dan mampu mengalir perlahan seperti sungai kerana beratnya sendiri. Glasier memainkan peranan penting dalam ekosistem bumi kerana ia menyimpan hampir 70% daripada air tawar dunia. Malah, perubahan pada glasier berkait rapat dengan perubahan iklim global.

Dalam artikel ini, kita akan mengupas secara menyeluruh tentang apa itu glasier, bagaimana ia terbentuk, jenis-jenis glasier yang wujud, serta kepentingannya kepada alam sekitar dan manusia. Artikel ini juga akan menyentuh tentang kesan perubahan iklim terhadap glasier dan kenapa isu ini perlu diberi perhatian serius.

Apa Itu Glasier? Pengenalan, Jenis dan Kepentingannya Terhadap Alam Sekitar

Apa Itu Glasier?

Glasier ialah jisim ais besar yang terbentuk apabila salji terkumpul secara berterusan selama beratus atau ribuan tahun dan mengalami proses pemampatan sehingga menjadi ais padat. Proses ini berlaku apabila kadar penurunan salji lebih tinggi daripada kadar cairan salji. Tekanan daripada lapisan salji yang berada di atas menyebabkan lapisan bawah menjadi ais. Dalam tempoh masa yang lama, glasier akan mula bergerak secara perlahan disebabkan oleh daya graviti dan tekanan dari berat sendiri.

Pergerakan glasier ini mampu membentuk landskap dengan cara mengikis, mengangkat, dan mengangkut batuan. Inilah sebab mengapa banyak lembah berbentuk U, tasik glasier dan bongkah batu besar dijumpai di kawasan yang pernah dilalui glasier suatu ketika dahulu.

Proses Pembentukan Glasier

Pembentukan glasier memerlukan tiga syarat utama:

1. Iklim Sejuk – Suhu di kawasan tersebut mestilah cukup rendah agar salji tidak cair sepenuhnya pada musim panas.
2. Salji Berterusan – Kawasan tersebut mesti menerima salji yang mencukupi setiap tahun supaya lapisan salji boleh terus bertambah.
3. Masa – Proses pembentukan glasier mengambil masa yang sangat lama – dari ratusan hingga ribuan tahun. Ia bukan fenomena yang berlaku secara spontan.

Apabila salji menumpuk dari tahun ke tahun, lapisan bawah menjadi padat dan membentuk firn (salji pertengahan antara salji dan ais), dan akhirnya menjadi ais glasier. Ketika jisim ais ini cukup besar, ia mula bergerak secara perlahan akibat tekanan dan daya graviti.

Jenis-Jenis Glasier

Secara umum, glasier boleh dibahagikan kepada dua jenis utama:

1. Glasier Alpine (Glasier Lembah)
   Glasier jenis ini terbentuk di kawasan pergunungan. Ia mengalir menuruni lereng gunung dan membentuk lembah berbentuk U. Contoh terkenal ialah Glasier Aletsch di Switzerland.
2. Glasier Kontinental (Lembaran Ais)
   Ini merupakan glasier yang menutupi kawasan daratan yang luas seperti di Antartika dan Greenland. Lembaran ais ini sangat besar sehingga menutupi seluruh benua dan mampu mencapai ketebalan sehingga beberapa kilometer.

Selain dua jenis utama ini, terdapat juga beberapa subkategori seperti:

• Glasier Gantung – Terbentuk di tebing curam dan tidak menyentuh tanah sepenuhnya.
• Glasier Piedmont – Terbentuk apabila glasier alpine mengembang di kawasan rata.
• Glasier Tidewater – Mengalir hingga ke laut dan membentuk gunung ais (iceberg) apabila terpecah.

Kepentingan Glasier Kepada Alam Sekitar

Glasier memainkan beberapa peranan penting dalam kestabilan sistem bumi. Antara kepentingan glasier termasuklah:

1. Sumber Air Tawar
   Glasier menyimpan kira-kira 70% daripada air tawar dunia. Apabila glasier mencair secara semula jadi, air ini mengalir ke sungai dan digunakan oleh berjuta-juta manusia untuk minum, pertanian, dan industri.
2. Penstabil Iklim Global
   Permukaan glasier yang cerah memantulkan cahaya matahari kembali ke angkasa melalui proses yang dikenali sebagai albedo. Ini membantu mengawal suhu bumi. Apabila glasier mencair dan permukaan tanah gelap terdedah, haba lebih banyak diserap dan suhu bumi meningkat.
3. Menjadi Habitat Hidupan Liar
   Banyak hidupan seperti beruang kutub, anjing laut, dan beberapa spesies burung bergantung kepada ekosistem glasier untuk kelangsungan hidup mereka.
4. Pembentuk Landskap
   Glasier membentuk pelbagai ciri geografi seperti lembah U, tasik glasier, morain (longgokan batu), dan fjord yang menjadi tarikan pelancongan.

Kesan Perubahan Iklim Terhadap Glasier

Salah satu isu alam sekitar yang paling membimbangkan kini ialah pencairan glasier yang semakin pantas akibat pemanasan global. Kajian menunjukkan bahawa banyak glasier di seluruh dunia kini mencair dengan kadar yang tidak pernah berlaku sebelum ini.

Antara kesan pencairan glasier yang ketara ialah:

• Peningkatan Paras Laut – Apabila glasier di kawasan seperti Greenland dan Antartika mencair, air yang dilepaskan menyumbang kepada kenaikan paras laut global. Ini boleh menyebabkan kawasan pesisir pantai ditenggelami air.
• Kekurangan Bekalan Air – Banyak komuniti bergantung kepada air yang datang daripada lelehan glasier. Jika glasier hilang, maka sumber air mereka juga akan hilang.
• Ketidaktentuan Cuaca – Perubahan glasier mempengaruhi sistem cuaca global dan boleh menyebabkan ketidaktentuan iklim seperti banjir, kemarau, dan cuaca ekstrem.

Contoh Glasier Terkenal di Dunia

Beberapa contoh glasier yang terkenal dan sering menjadi lokasi kajian serta pelancongan ialah:

• Glasier Perito Moreno – Argentina
  Salah satu glasier yang masih stabil di dunia dan menjadi tarikan utama di Patagonia.
• Glasier Vatnajökull – Iceland
  Merupakan glasier terbesar di Eropah dan menutupi kira-kira 8% kawasan Iceland.
• Glasier Franz Josef dan Fox – New Zealand
  Glasier alpine yang boleh diakses dengan mudah dan sering dikunjungi oleh pelancong.
• Glasier Khumbu – Nepal
  Terletak di laluan ke Gunung Everest, glasier ini sering dilalui oleh pendaki gunung.

Apa Yang Boleh Kita Lakukan?

Meskipun kita tidak dapat menghentikan pencairan glasier secara total, namun kita boleh memainkan peranan dalam memperlahankan prosesnya:

• Kurangkan Penggunaan Tenaga Fosil – Gunakan tenaga boleh diperbaharui, kurangkan penggunaan kenderaan bermotor, dan amalkan gaya hidup mesra alam.
• Sokong Usaha Pemuliharaan – Sertai atau sumbang kepada organisasi yang menjalankan kajian atau perlindungan terhadap glasier dan perubahan iklim.
• Sebarkan Kesedaran – Semakin ramai yang faham tentang apa itu glasier dan bahayanya pencairan glasier, semakin kuat tekanan terhadap pemimpin dunia untuk bertindak.

Kesimpulan

Secara ringkasnya, memahami apa itu glasier membawa kita lebih dekat kepada realiti bahawa sistem bumi ini sangat kompleks dan saling berkait. Glasier bukan sekadar jisim ais beku, tetapi ia adalah sumber air, pengawal suhu bumi, habitat hidupan, dan penentu bentuk muka bumi. Kepupusan glasier bukan sahaja memberi kesan kepada alam semula jadi, malah kepada kelangsungan hidup manusia.

Melalui tindakan kolektif dan kesedaran global, kita masih mempunyai peluang untuk memelihara glasier dan memastikan generasi akan datang dapat menyaksikan keindahan serta fungsinya yang unik. Semoga artikel ini memberi manfaat dan membuka mata kita semua tentang betapa pentingnya glasier dalam kehidupan seharian.

Soalan Lazim (FAQ) Mengenai Apa Itu Glasier

Rujukan

1. Glasier – Wikipedia Bahasa Melayu, ensiklopedia bebas – ms.wikipedia.org
2. Fenomena glasier cair makin membimbangkan – sinarharian.com.my